Wieczny tułacz

Niezwykły portret Tadeusza Jaworskiego – polskiego Żyda, jednego z pierwszych absolwentów łódzkiej filmówki i doskonałego filmowca, wypędzonego z Polski na fali Marca ’68.

Tadeusz Jaworski, dziś 83-letni mieszkaniec Kanady, był niegdyś jednym z najwybitniejszych polskich twórców filmowych. Ranga twórczości, szczególny dramatyzm przejść wojennych, w końcu wypędzenie z Polski w 1968 roku wskutek zorganizowanej nagonki politycznej – oto kanwa, na której opisuje on swoje życie i twórczość.

Jest Żydem z krwi, Polakiem z kultury, zaparł się swojej świadomości pochodzenia wskutek tragedii Holocaustu. Nabył inną świadomość: polskiego patrioty, dzielącego los z polskimi rodakami na Podolu.

Po II wojnie światowej student Szkoły Filmowej, później reżyser szczególnych nurtów filmów dokumentalnych: dotyczących spraw moralno – społecznych oraz kultury zakotwiczonej w tradycji katolicyzmu.

Człowiek, którego talent stał się potrzebny i doceniony po przemianach Października ’56 r.

Środowisko kulturotwórcze, skupione wokół takich ludzi jak prof. Jerzy Bossak oraz Prymas Stefan Wyszyński – widzi w nim wybitnego artystę dokumentującego stan ducha i społecznych struktur w Polsce, dźwigającej się z ruin wojennych. Wspomagają oni i sprzyjają artystycznemu rozwojowi Tadeusza Jaworskiego.

Ale konflikt, jaki wywołuje tzw. wojna 6-dniowa pomiędzy Izraelem a Egiptem w 1967 r. tworzy zjawisko globalnej konfrontacji sowiecko – amerykańskiej o strukturze i dynamizmie porównywalnym z katastrofą tsunami.

Na tajemny rozkaz płynący z Moskwy, wszyscy, którym można by przypisać sympatię ze zwycięskim Izraelem, muszą zostać publicznie ukarani.

Jaworski zajęty jest sztuką. Jest bezpartyjny. Jest polskim, a nie żydowskim patriotą. Ale polityka, jak smok, dopomina się haraczu.

Cios pada na bezbronnego i niewinnego – ale uczciwego i świadomego swej godności człowieka.

Gdy wyjeżdża, zmuszony do tego przez władze polityczne, żegnają go czule nieliczni przyjaciele – i co charakterystyczne – wszyscy oni, to goje: Janusz Nasfeter, Witold Lesiewicz, Józef Kuśmierek.

Bezpartyjni i partyjni, utalentowani, uczciwi zawodowo filmowcy.

Nasz kraj utracił wtedy człowieka, który przez całe swoje powojenne życie dał się poznać jako moralnie czysty przyjaciel, obrońca krzywdzonych, niepokornych kolegów z filmowego środowiska. Jako filmowiec idący swym osobistym tropem, na którym badał spustoszenia wojny i biedę duchową powojennej narodowej egzystencji, powiązaną z marzeniami o domu, o miłości i zgodzie pomiędzy rodakami.

Ten człowiek, który na obczyźnie nie uległ konformizmowi poprawności politycznej i nie zapomniał o Ojczyźnie – wspomina rozdarcie swojej świadomości, chce być wierny zarówno pochodzeniu, jak i wdzięczny kulturze, którą od dzieciństwa aż po dzisiaj kocha. Ale chce być nade wszystko – ponad tymi różnicami – dobrym człowiekiem.

Trailer filmu:

Informacje na temat obsady i ekipy

Film dokumentalny
Rok produkcji: 2012
Czas trwania: 51’52”
Scenariusz i reżyseria: Grzegorz Królikiewicz
Zdjęcia: Zbigniew Pietrzkiewicz, Zdzisław Kaczmarek,
Montaż: Jarosław Kamiński, Justyna Król
Oprawa muzyczna i dźwięk: Marian Szukalski, Artur Walaszczyk

Producent wykonawczy: Studio Filmowe „N” Sp. z o.o.
Koprodukcja: Cinestar Canada, Muzeum Kinematografii, Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna w Łodzi, Telewizja Polska S.A., Wytwórnia Filmów Oświatowych,

Współfinansowany przez Polski Instytut Sztuki Filmowej
Współpromowany przez Krakowską Fundację Filmową